/ХНХС-ын 2018 ны А/91-р тушаалаар хүчингүй болсон/

Боловсрол Соёл  Шинжлэх Ухааны сайдын 2011 оны
378 дугаар тушаалын нэгдүгээр хавсралт

Багшид мэргэжлийн зэрэг олгох, хүчингүй болгох журам

Нэг. Нийтлэг үндэслэл                  

1. Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын байгууллага /цаашид сургалтын байгууллага гэх/-ын багш, тэнхимийн эрхлэгч, сургалтын менежер, сургалт хариуцсан ажилтан, сургалт эрхэлсэн дэд захирал (цаашид багш гэх)-д багшийн мэргэжлийн зэрэг олгох, хүчингүй болгох үйл ажиллагааг энэхүү журмаар зохицуулна.

1. Зэрэг олгох үйл ажиллагааны зорилго нь багшийн мэргэжил, ур чадварын өсөлтийг тодорхойлж, сургалтын чанарыг үнэлж урамшуулах, багшийг дэмжин хөгжүүлэхэд оршино.

1. Багш мэргэжлийн зэрэг олгох гэдэгт зэрэг шинээр авах, зэргээ хамгаалах, ахиулах, сэргээх үйл ажиллагааг хамруулж ойлгоно.

1. Мэргэжлийн боловсрол сургалтын тухай хуулийн 18.6-д заасны дагуу багшид “Заах аргач багш”, “Тэргүүлэх багш”, “Зөвлөх багш” гэсэн мэргэжлийн зэрэг олгоно.

1. “Заах аргач багш” зэргийг тухайн сургалтын байгууллага, “Тэргүүлэх багш”, “Зөвлөх багш” зэргийг Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын газар /цаашид агентлаг гэх/ тус тус олгоно.

1. Багшид мэргэжлийн зэргийг алгасуулж олгохгүй.

1. Сургалтын байгууллагад ажиллаж байгаа ерөнхий эрдмийн багш нарт мэргэжлийн зэрэг олгох ажил энэхүү журмаар зохицуулагдана.

1. Багшаас бусад албан тушаалтанд зөвхөн тэргүүлэх, зөвлөх зэрэг олгоно.

Хоёр. Мэргэжлийн зэрэг олгох ажлыг зохион байгуулах

1. Мэргэжлийн “Тэргүүлэх”, “Зөвлөх“ зэрэг авах багш нараас ур чадварын болон тестийн шалгалтыг бүсийн арга зүйн төв зохион байгуулж, дүгнэлтийг агентлагт ирүүлнэ.
2. Багшид мэргэжлийн зэрэг олгох үйл ажиллагаа нь:

• хүсэлт гаргах
• дүгнэлт өгөх
• шийдвэр гаргах
• тайлагнах гэсэн үндсэн дөрвөн үе шаттайгаар явагдана.

1. Энэхүү журмын хоёрдугаар хавсралтад тодорхойлсон шалгуур үзүүлэлтүүдээр тухайн багш өөрийн ажлаа үнэлээд, үзүүлэлт бүрийг нотлох баримтыг зохих ёсоор албажуулан гуравдугаар хавсралтад заасан баримт бичгийг бүрдүүлж, мэргэжлийн зэрэг олгохыг хүссэн хувийн өргөдлөө зэрэг хүчинтэй байх хугацаа дуусахаас 1 жилийн өмнө тухайн оны 1 дүгээр сард багтаан сургалтын байгууллагын захиргаанд гаргана.

1. Багшид мэргэжлийн зэрэг олгох үйл ажиллагааг сургалтын байгууллага дээр дараах байдлаар зохион байгуулна. Үүнд:

2.4.1   Сургалтын байгууллага зэрэг олгох ажлын хэсэг байгуулж тухайн жилд мэргэжлийн ”Заах аргач багш”, “Тэргүүлэх багш”, “Зөвлөх багш” зэрэг олгохыг хүссэн багшийн материалд бүрдүүлэлтийн үнэлгээ өгч, шаардлага хангаагүйг үнэлгээнээс хасаж, шаардлага хангасан багшийн ажилтай газар дээр нь танилцаж үнэлгээ дүгнэлт   гаргана.

2.4.2  Сургалтын байгууллагын ажлын хэсэг нь мэргэжлийн “Заах аргач багш” зэрэг олгох шалгуур үзүүлэлтийг хангасан багш нарт энэ зэргийг олгох тухай болон  “Тэргүүлэх багш” ба “Зөвлөх багш” зэргийн шалгуур үзүүлэлтийг хангасан, бүсийн аргазүйн төвөөс авсан шалгалтыг амжилттай өгсөн  үнэлгээг багш нарын зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлж дүгнэлт гаргуулна.

2.4.3   Сургалтын байгууллагын захирал нь ажлын хэсгийн үнэлгээ болон багш нарын зөвлөлийн хурлын дүгнэлтийг үндэслэн багшид “Заах аргач багш”, “Тэргүүлэх багш”, “Зөвлөх багш” мэргэжлийн зэрэг олгох хүсэлтийг уламжлах тухай тушаал гаргаж, тухайн оны 3 дугаар сард багтаан бусад материалын хамт агентлагт хүргүүлнэ.

2.4    Багшид мэргэжлийн зэрэг олгох үйл ажиллагааг агентлаг дараах байдлаар зохион байгуулна. Үүнд:

2.4.1  Агентлагийн даргын тушаалаар мэргэжлийн зэрэг олгох ажлын хэсгийг байгуулж, тус ажлын хэсэг нь тухайн жилд мэргэжлийн “Тэргүүлэх багш”, “Зөвлөх багш” зэрэг авахыг хүссэн багшийн материалд бүрдүүлэлтийн үнэлгээ өгч, шаардлага хангаагүйг үнэлгээнээс хасаж, шаардлага хангасан материалд дүгнэлт гаргана.

2.4.2 Агентлагийн ажлын хэсэг нь “Тэргүүлэх багш” болон “Зөвлөх багш” мэргэжлийн зэргийн шалгуур үзүүлэлтийг хангасан багш нарт зэрэг олгох тухай  үнэлгээ, дүгнэлтээ багш нэг бүрээр гаргаж, Сургалт, арга зүйн хэлтэст танилцуулна.

2.4.3  Сургалт, арга зүйн хэлтэс нь ажлын хэсгийн үнэлгээ, дүгнэлтийг  үндэслэн багшид “Тэргүүлэх багш” болон “Зөвлөх багш”  мэргэжлийн зэрэг олгох асуудлыг авч хэлэлцэн агентлагийн  даргын тушаалаар мэргэжлийн зэрэг олгож, шийдвэрийг сургалтын байгууллагад мэдээлнэ.

2.4.5  Багшид мэргэжлийн зэрэг олгосон тухай шийдвэр өмнө нь мэргэжлийн зэрэгтэй багшийн хувьд зэргийн хүчин төгөлдөр хугацаа дуусахаас нэг жилийн өмнөөс гарч байгаа тул шийдвэрт дараагийн оны 1 дүгээр сарын 1-ны өдрөөс эхлэн мэргэжлийн зэрэг нь хүчин төгөлдөр болж, зэргийн нэмэгдэл олгох хугацаа тооцогдохоор тусгасан байна.

2.4.6  Багшийн мэргэжлийн зэргийн үнэмлэхийг батлагдсан загварын дагуу агентлагаас хэвлүүлж, дараагийн оны 1 дүгээр сард багтаан сургуулиудад хүргүүлэх арга хэмжээг зохион байгуулна.

2.4.7   Мэргэжлийн тухайн зэргийг олгосон эрх бүхий байгууллага бүр энэхүү  журмын Хавсралт 4-ын дагуу мэргэжлийн зэрэгтэй багш нарын мэдээллийн санг бүрдүүлнэ.

2.4.8    Багшид мэргэжлийн зэрэг олгох талаар гарсан гомдлыг Сургалт, арга зүйн хэлтэс хүлээн авч шалган дүгнэлт гаргаж хариу өгөх бөгөөд буруутай үйлдэл нь нотлогдвол холбогдох этгээдэд агентлаг хууль тогтоомжийн дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ.

Гурав. Мэргэжлийн зэргийн нэмэгдэл

3.1    “Заах аргач багш”, “Тэргүүлэх багш”, “Зөвлөх багш” зэрэгтэй багшид мэргэжлийн зэргийн нэмэгдэл олгоно.

3.2.    Мэргэжлийн зэргийн нэмэгдлийг энэхүү журмын 2.4.5-д  заасан хугацаанаас эхлэн олгоно.

1. Мэргэжлийн зэргийн нэмэгдлийг Засгийн газрын тогтоолоор тогтоосон хувь хэмжээгээр багшийн сарын үндсэн цалингаас тооцож олгоно.

1. Сургалтын байгууллага, агентлаг гаргасан шийдвэр болон мэдээлэл, хяналт-шинжилгээндээ тулгуурлан багшид зэргийн нэмэгдэл олгоход шаардагдах зардлыг тооцож, жил бүрийн боловсролын төсөвт тусгана.

Дөрөв. Мэргэжлийн зэргийн хүчинтэй байх хугацаа,

Мэргэжлийн зэргийг хүчингүй болгох

1. Багшийн мэргэжлийн зэрэг нь заах аргач, тэргүүлэх зэргийн тухайд түүнд мэргэжлийн зэрэг олгосноос хойш 3 жил, зөвлөх багш 5 жилийн хугацаанд хүчин төгөлдөр байна.

1. Мэргэжлийн зэрэг нь хүчинтэй байгаа нөхцөлд багш хүсвэл шатлал алгасахгүйгээр мэргэжлийн зэргээ ахиулж болно.

1. Багшийн мэргэжлийн зэрэг нь Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт нэгэн адил хүчинтэй байна.

1. Энэхүү журмын 4.7-д заасан нөхцөлөөс бусад тохиолдолд мэргэжлийн зэргээ хамгаалах хугацаа хэтэрсэн болон мэргэжлийн зэргээ хамгаалах, ахиулахаар хүсэлт гаргаж, зэрэг олгох үнэлгээнд ороод тавигдах шалгуур үзүүл‎элтийг хангаагүй бол багшийн эзэмшиж байсан мэргэжлийн зэргийг шууд хүчингүй болсонд тооцно.

1. Боловсролын тухай хууль, Мэргэжлийн боловсрол сургалтын тухай хуульд заасан багшийн эрх үүргийг зөрчиж, мэргэжлийн алдаа гаргаж, багшийн ёс зүйн дүрмийг зөрчсөн нь тогтоогдсон тохиолдолд эрх бүхий албан тушаалтан нь багшийн эзэмшиж байсан мэргэжлийн зэргийг хүчингүй болгоно.

1. Мэргэжлийн зэрэг нь хүчингүй болсон багш нь 2 жилийн дараа дахин хүсэлт тавьж болно.

1. Магадлан итгэмжлэл бүхий эмнэлгийн байгууллагын дүгнэлтээр хүн дээр өвчилсөн, 3-аас дээш сарын хугацаагаар гадаадад томилолтоор ажилласны улмаас мэргэжлийн зэр‎эг авах хүсэлт болон шаардлагатай материалаа журамд заасан хугацаанд бүрдүүлэн өгч чадаагүй багшийн мэргэжлийн зэргийг нэг жилийн хугацаанд хүчин төгөлдөрт тооцож болно.

Тав . Мэргэжлийн зэргийн үнэмлэхийн загвар

1. Багшид “Заах аргач багш”, “Тэргүүлэх багш”, “Зөвлөх багш” мэргэжлийн зэрэг олгосныг гэрчлэх Мэргэжлийн зэргийн үнэмлэх олгоно. Багшийн м‎эргэжлийн зэргийн үнэмлэх хэвлүүлэх зардлыг Агентлагын төсөвт тусгаж санхүүжүүлнэ.

1. Багшийн мэргэжлийн зэргийн үнэмлэхийг ижил хэмжээ, дизайн бүхий загвараар хийнэ. Үнэмлэхийн бичвэр, гадна буюу дотор өнгө нь мэргэжлийн зэрэг бүрээр ялгаатай байна.

1. Багшид олгох мэргэжлийн бүх зэргийн үнэмлэхийн гадна талыг сонгосон өнгийн А4 цаасны 1/2 хэмжээтэй, 230 граммын хатуу цаас, дотор талыг нүүрэн талтай ижил өнгийн хээтэй цаасаар хийж, хоёр талыг нийлүүлэн нааж, нуруулдаж нугалсан байна.

1. “Заах аргач багш” мэргэжлийн зэргийн үнэмлэх ногоон,“Тэргүүлэх багш” мэргэжлийн зэргийн үнэмлэх цэнхэр, “Зөвлөх багш” мэргэжлийн зэргийн үнэмлэх улаан өнгөтэй байна. /Нэрийг монгол бичгээр алтан боронзон өнгөөр бичнэ/

1. Зэргийн үнэмлэхний нүүрэнталд “Соёмбо” тэмдэгзурж,  БАГШИЙН МЭРГЭЖЛИЙН ЗЭРГИЙН ҮНЭМЛЭХ гэж алтан бронзоор үндэсний монгол бичгээр бичнэ.

1. Зэргийн үнэмлэхийн дотор талд дараах бичвэрийг хэвлэсэн байна. (“Зөвлөх багш” мэргэжлийн зэргийн үнэмлэхийн дотор талыг бичвэрийг хавсралт 4-өөр жишээ болгов.)

1. “Зөвлөх багш” Мэргэжлийн зэргийг 1, “Тэргүүлэх багш” мэргэжлийн зэргийг 2, “Заах аргач багш” мэргэжлийн зэргийг 3 гэсэн тоогоор кодлоно.

1. Багшийн мэргэжлийн зэргийн үнэмлэхийн “бүртгэлийн дугаар”-т мэргэжлийн тухайн зэргийг олгосон байгууллагын жил бүр үргэлжлүүлэн хөтлөх нэгдсэн бүртгэлийн нэрсийн жагсаалтад эзлэх дугаарыг бичнэ.

1.      Мэргэжлийн зэргийн“үнэмлэхийн дугаар”-ыг дараах байдлаар кодлоно:

Үнэмлэхийн дугаар МБ 1-1101

МБ      мэргэжлийн боловсрол, сургалт

1          Мэргэжлийн зэргийн код буюу Зөвлөх зэрэг

11        Жилийн код буюу 2011 оны сүүлийн 2 тоо

01        Агентлагын даргын тушаалын дугаар

Боловсрол Соёл  Шинжлэх Ухааны сайдын 2011 оны
378 дугаар тушаалын  хоёрдугаар хавсралт

Мэргэжлийн зэргийн шалгуур үзүүлэлтүүд

Сургалтын Байгууллагын сургалт хариуцсан ажилтан, сургалтын менежер, сургалт эрхэлсэн дэд захиралд тавигдах тусгай шалгуур үзүүлэлт:

Боловсрол Соёл  Шинжлэх Ухааны сайдын 2011 оны
378 дугаар тушаалын гуравдугаар хавсралт

Мэргэжлийн зэрэг авахыг хүссэн багшийн бүрдүүлэх материал

• Мэргэжлийн зэрэг олгохыг хүссэн сургуулийн тодорхойлолт, албан тоот
• Доорхи асуулгыг бөглөж хавсаргана.
• Нотлох баримтуудыг хуулбарлан хавсгарна.

ХУВИЙН МЭДЭЭЛЭЛ: Өргөдлийг өөрөө гаргацтай цэвэрхэн бөглөх бөгөөд зарим асуултын хариултыг сонгож бөглөхөөр бол доогуур нь зурах юм уу, өмнөх дугаарыг нь дугуйлан тэмдэглээрэй.

1. Овог    ____________________   Нэр _______________

2. Хүйс(эрэгтэй,  эмэгтэй)                       

3. Төрсөн    __________   он   ______   сар

4. Ажиллаж буй сургалтын байгууллага    ____________________________________

5. Үндсэн багш эсэх                а)    Үндсэн     б)    Цагийн

6. Багшлах эрхийн үнэмлэхтэй эсэх  а)тийм    б)үгүй

/Хуулбарыг хавсаргах/

7. Боловсролын байдал (гадаадад суралцсаныг мөн бичнэ)

8. Мэргэжлийн зэрэг/ ______________________________________________________________

Авсан ...............он ………. сар ………. өдөр

9. Шинээр авахыг хүссэн мэргэжлийн зэрэг _____________________________________

11. Гадаад хэлний мэдлэг, чадвар (тохирох нүдэнд + тэмдэг тавина уу)

12. Хөдөлмөр эрхэлсэн байдал

13. Мэргэжил дээшлүүлсэн байдал

14. Заадаг хичээл, цаг_____________________________________________________

15. Эрдэм шинжилгээний ажил, бүтээлийн  жагсаалт/(зөвлөх багш бол бүтээлийн жагсаалт, ном, гарын авлага, сурах бичгийн зохиогч, хэвлэлийн газар, хэвлэлийн компани, хэвлэсэн газар, хэвлэсэн он, ISBN зэргийг нотлох номны хавтас, эхний ба сүүлчийн нүүрүүдийн хуулбарыг хавсралтаар бүрдүүлнэ)

а)                          

б) 

в)  

г) 

16. Суралцагчийн сурлагын амжилтыг баталгаажуулсан баримтууд

а)  Боловсрол, соёлын газрын тодорхойлолт

б)  Бүсийн арга зүйн төвийн тодорхойлолт

в)   Хөндлөнгийн үнэлгээний баталгаажсан хуулбар

17. Бусад үйл ажиллагаа

а)   Зохион байгуулсан сургалтын хөтөлбөр                

б)  Тайлан, хэрэгжүүлсэн төсөл хөтөлбөрийн тодорхойлолт

18. Онцгой амжилтыг баталгаажуулсан баримт

а)                          

б) 

в)  

г) 

Судалгааг   ................ оны  ............ сарын ............. - ны өдөр бөглөв.

Гарын үсэг  ............................

Жич:   Сургуулийн захирал нь судалгааг бүрэн, зөв бөглөсөн эсэхийг шалгаад гарын үсгээ зурж, тамга, тэмдэг дарж баталгаажуулна.

Сургуулийн захирал/..............................................  /             

Боловсрол Соёл  Шинжлэх Ухааны сайдын 2011 оны
378 дугаар тушаалын дөрөвдүгээр  хавсралт

Мэргэжлийн Боловсрол Сургалтын Байгууллагын багш нарт  ……….  онд

“ЗААХ АРГАЧ БАГШ”,  “ТЭРГҮҮЛЭХ БАГШ” ба “ЗӨВЛӨХ БАГШ” мэргэжлийн зэрэг олгосон тухай судалгаа

….  оны ….  сарын …. өдөр

• Мэргэжлийн зэргийн нэр (заах аргач, тэргүүлэх, зөвлөх)
• Зэрэг олгосон багшийн нийт тоо

Гарын үсэг, тамга, тэмдэг